Son güncelleme: Mayıs 2020


Tanı kriterleri

  Atriyumlar ve ventriküller birbirlerinden bağımsız çalışırlar. Bu sebeple:
- P'ler kendi aralarında düzenli, QRS'ler kendi aralarında düzenlidir.
- Her P'yi bir QRS izlemez.
- Bazı QRS'lerden hemen önce tesadüfen P dalgası bulunabilirse de AV disosiasyon olduğu için P dalgaları QRS'lerin içine girip çıkar.
- Bazı P dalgaları, QRS'lerin içine girerken QRS'i deforme ederek sanki delta dalgası varmış izlenimi yaratırsa, ilk bakışta aralıklı WPW sendromu sanılabilir.

  Kaçış ritmi olarak Nodal ritm devreye girdiyse kalp hızı 40-60 arasında olup QRS'ler dardır.

  Kaçış ritmi olarak İdioventriküler ritm devreye girdiyse kalp hızı 20-40 arasında olup QRS'ler geniştir.

  Atriyal fibrilasyonu olan bir hastada R-R aralıklarının eşitlenmesi AV tam blok geliştiğini düşündürür.

  Digoksin almakta olan atriyal fibrilasyon hastasında R-R aralıklarının eşitlenmesi Digoksin zehirlenmesine bağlı olarak AV tam blok geliştiğini düşündürür.

  Üçüncü derece AV blok çok nadir olarak konjenital de olabilir.


  PR intervalinin yer değiştirmesi (lokalize PR segment yükselmesi veya çökmesi) atriyal infarktüsün teşhisindeki en kullanılışlı EKG bulgusudur. Atriyal infarktüse bağlı PR interval yükselmesini fark etmek 2. veya 3. derece AV blok var iken daha kolay olur.


Referanslar (tam yazı ve örnek EKG'lere linkler)

  Surawicz, Knilans. Chou's electrocardiography in clinical practice. 6th edition. Saunders. Philadelphia 2008.

  Circulation 1995;92(3):442-449.

  Br Med J (Clin Res Ed) 1983;286(6380):1769-1770.

  Circulation 1995;92(3):283-285.

  Br Heart J 1989;62(4):320-324.

  G Ital Cardiol 1993;23(1):39-53.

  Br Heart J 1990;64(5):338-339.

  Clin Cardiol 1984;7(6):356-362.

  Am J Cardiol 1991;67(4):225-230.

  J Postgrad Med 1991;37(1):58B, 59-61.

  J Clin Invest 1989;84(2):627-634.

  Br Heart J 1988;60(6):512-515.




EKG 1. Sistemik sklerozis (Skleroderma) tanısı ile izlenmekte olan 68 yaşındaki bir kadında yeni gelişen AV tam blok ve idioventriküler ritm (ventrikül hızı 39/dakika).
Multidedektör BT koroner anjiyografide normal koronerler tespit edildi.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız

Yukarıdaki EKG, Anadolu Kardiyoloji Dergisi ve AVES Yayıncılık'tan izin alınarak kullanılmıştır.

Uğur Canpolat ve ark. nın ilgili yazısına ulaşmak için buraya tıklayınız.




EKG 2. Üçüncü derece (Tam) AV blok. P dalgaları QRS komplekslerinin içine girip çıkıyor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 3. En alttaki ritm trasesinde önce AV tam blok ( P dalgaları ), daha sonra ise 2:1 AV blok izleniyor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 4. Yukarıdaki EKG'nin sol tarafında 3. derece AV blok görülüyor. P dalgaları ile QRS kompleksleri arasında bir ilişki yok.
Bazı P dalgaları QRS kompleksini deforme ederek sanki delta dalgası varmış izlenimi veriyor.
İntermitan WPW sendromu ile karıştırılmamalı.
Yukarıdaki EKG'nin sağ tarafında ise Wenkebach tipi AV blok görülüyor.
PR mesafesi gittikçe uzuyor, 3. ve 6. P dalgaları düşüyor (iletilemiyor).

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 5. Yukarıdaki EKG, hastaneye geç başvuran ve inferiyor miyokard infarktüsü geçirmekte olan 58 yaşındaki bir erkeğe ait.
İnferiyorda Q dalgaları , ST yüksekliği ve T negatifliği izleniyor.
Ayrıca P dalgalarının QRS kompleksleri ile ilişkisi yok : AV tam blok .

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 6. Grayanotoxin içeren "deli bal" tüketimine bağlı olarak 55 yaşındaki bir kadın hastada gelişen kalıcı AV tam blok (A) ve
kalıcı kalp pili implantasyonundan sonra kaydedilen EKG'si (B). Koroner anjiyografide normal koronerler tespit edildi.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız

Yukarıdaki EKG, Anadolu Kardiyoloji Dergisi ve AVES Yayıncılık'tan izin alınarak kullanılmıştır.

Uğur Canpolat ve ark. nın ilgili yazısına ulaşmak için buraya tıklayınız.




EKG 7. Akut miyokard infarktüsü geçirmekte olan hastada AV tam blok izleniyor.
P dalgaları ile QRS kompleksleri arasında bir ilişki yok.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 8. Yukarıdaki EKG'de AV tam blok izleniyor. P dalgaları ile QRS arasında ilişki yok.
Bu nedenle P dalgaları tesadüfi zamanlarda QRS komplekslerinin içine girip çıkıyor.

Yukarıdaki EKG, Pediatrik Kardiyolog Prof. Dr. Birgül Varan tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 9a. Yukarıdaki EKG, konjenital AV tam blok tanısı almış olan 6 aylık bir bebeğe aittir.
P dalgaları ile QRS kompleksleri arasında ilişki yok.
Bu nedenle P dalgaları tesadüfi zamanlarda QRS komplekslerinin içine girip çıkıyor.
P dalgasının hızı bebek için beklenen normal kalp hızına uygun; atriyal flutter veya atriyal taşikardi değil.

Yukarıdaki EKG, Pediatrik Kardiyolog Dr. Mahmut Gökdemir tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 9b. Aynı hastadan alınan ritm kaydı: AV tam blok izleniyor. P dalgaları ile QRS arasında ilişki yok.
P dalgasının hızı bebek için uygun; Atriyal flutter veya atriyal taşikardi değil.

Yukarıdaki EKG, Pediatrik Kardiyolog Dr. Mahmut Gökdemir tarafından websitemize bağışlanmıştır.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 10a. Yukarıdaki EKG'de hem AV tam blok hem de interatriyal blok var.
Bu EKG, akut inferiyor miyokard infarktüsü geçirmekte olan bir erkeğe aittir.
P dalgaları ile QRS kompleksleri arasında ilişki yok.
Bu nedenle P dalgaları tesadüfi zamanlarda QRS komplekslerinin içine girip çıkıyor: AV tam blok.
P dalgasının genişliği 120 milisaniyeden daha fazla: interatriyal blok.
İnteratriyal blok'un daha net görülebilmesi amacıyla bu EKG 20 mm/mV kalibrasyonunda kaydedildi. Bu EKG'deki P dalga morfolojisi ve PR intervali aynı zamanda atriyal infarktüs ile de uyumlu. PR (PQ) intervalinin yer değiştirmesi atriyal infarktüsün en önemli işareti olarak kabul edilir. Atriyal infarktüste görülen PR intervalinin yer değiştirmesi (bu hastada PR yükselmesi) 3. derece AV blok var iken daha kolay fark edilir.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



Yukarıdaki resim, EKG 10'da II derivasyonunda bulunan 8. QRS'in öncesindeki kısmın büyütülmüş görüntüsüdür. Bazal çizgi (TP segmenti) ile karşılaştırıldığında PR segment yükselmesi olduğu görülüyor.



EKG 10b. Aynı hastanın, standart 10 mm/mV kalibrasyonunda kaydedilen EKG'si yukarıda izleniyor.
İnteratriyal blok, PR interval yükselmesi ve atriyoventriküler tam blok olduğunu ilk anda fark etmek zor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 11a. Yukarıdaki EKG, 95 yaşındaki bir kadına ait olup atriyal fibrilasyon ve AV tam blok görülüyor.
Atriyal fibrilasyon "düzensizce düzensiz bir ritm" olarak bilinse de, AV tam blok geliştiğinde
ritm düzenli hale gelir. Yukarıdaki EKG standart 10 mm/mV kalibrasyonunda kaydedilmiş olup
fibrilasyon dalgaları (bazal çizgideki düzensizlikler) ilk anda zor fark ediliyor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 11b. Yukarıdaki EKG de aynı hastaya ait olup bu defa 20 mm/mV kalibrasyonunda kaydedilmiştir.
Artık fibrilasyon dalgaları kolayca fark edilebiliyor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 12a. Yukarıdaki EKG, 44 yaşındaki bir kadına ait olup supraventriküler taşikardi için ablasyon yapıldıktan 2 hafta sonra
kaydedilmiştir. Ablasyon sırasında AV tam blok gelişmiş ve hastaya geçici kalp pili takılmış, ancak AV tam blok düzelmemiştir.
Yukarıdaki EKG'de AV tam blok ve ara ara dar QRS'li nodal atımlar, ara ara da geniş QRS'li ventriküler atımlar izleniyor.
Bu hastada AV tam blok sürekli değil, aralıklı olarak görülüyor. EKG'nin sağ tarafına doğru AV tam blok kayboluyor ve
sinüs ritmi (her P'yi bir QRS kompleksi izliyor) ve sağ dal bloğu ortaya çıkıyor.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız



EKG 12b. Yukarıdaki EKG de aynı hastaya ait olup EKG 12a'dan hemen sonra kaydedilmiştir.
Bu EKG'de AV tam blok kaybolmuş, sinüs ritmi ve sağ dal bloğu ortaya çıkmış.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız




EKG 13. Yukarıdaki EKG'de AV tam blok izleniyor. P dalgaları ile QRS kompleksleri arasında ilişki yok.
Ayrıca sağ dal bloğu da mevcut. Bu EKG Bentall ameliyatından 5 gün sonra kaydedilmiş.

Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız