d o
t o r e g . c o m
Prof. Dr. Mete ALPASLAN
Kalp Hızının Hesaplanması
Kalbin 2 atriyumu ve 2 ventrikülü vardır. Bunların hızları (atım/dakika) farklı olabilir (atriyal fibrilasyon veya atriyal flutter'da olduğu gibi). Kalp hızı olarak kabul edilen ventrikül hızı (QRS hızı)'dır. Atriyum hızı (P dalga hızı) kalp hızı olarak kabul edilmez.
Eğer kalp ritmi düzenli ise: Kalp hızı =
1500 /
iki R dalgası arasındaki
küçük kare
sayısı (kayıt hızı 25 mm/saniye iken).
Eğer kalp ritmi düzenli ise: Kalp hızı =
300 /
iki R dalgası arasındaki
büyük kare
sayısı (kayıt hızı 25 mm/saniye iken).
Kolay saymak için kalın çizgi üzerine denk gelen bir QRS kompleksi seçilir ve daha sonra gelen QRS kompleksine varana kadar büyük kareler sırasıyla
300-150-100-75-60-43
şeklinde sayılır. İkinci QRS kompleksi hangi kalın çizgi üzerine denk gelirse kalp hızı bulunmuş olur. Eğer ikinci QRS kompleksi iki kalın çizgi arasına denk gelirse, kalp hızı bu iki kalın çizginin temsil ettiği aralıkta demektir.
Kalp ritmi düzensiz ise (atriyal fibrilasyon, değişken bloklu atriyal flutter, vs.) ancak ortalama kalp hızından bahsedilebilir. Bu gibi durumlarda 6 saniyelik kayıt (30 büyük kare) içindeki QRS kompleksleri sayılır ve bu sayı 10 ile çarpılarak yaklaşık olarak bir dakikadaki kalp hızı elde edilir.
Atriyal fibrilasyon gibi düzensiz kalp ritmi olan hastalar monitöre bağlı iken monitörde
gösterilen kalp hızının sürekli olarak değiştiği görülecektir. Bu durum monitörlerin iki R dalgası arasındaki mesafeyi ölçerek buradan kalp hızı tahmini yapmasına bağlıdır. Böyle bir hastada 90-150-112-86-126-146 gibi birbirlerinden çok farklı rakamların kalp hızı olarak peşisıra monitörde gösterilmesi atriyal fibrilasyon nedeniyle zaten beklenen bir durumdur.
EKG cihazının yazılımı bazen kalp hızını yanlış hesaplayabilir, şüpheniz varsa kendiniz hesaplayın. Özellikle QRS kompleksi ile T dalgasının yükseklikleri fazla ise EKG cihazı her ikisini de QRS kompleksi olarak algılayabilir ve kalp hızını gerçek değerinin iki katı şeklinde rapor edebilir.
EKG 1. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksine varana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150 . Kalp hızı 150 /dakika.
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 2. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksini bulana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150-100 . İlk QRS kompleksi üçüncü kalın çizginin üzerine denk geliyor: Kalp hızı 100 /dakika.
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 3. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksini bulana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150-100-75 . İlk QRS kompleksi 3. ile 4. kalın çizgilerin arasına denk geliyor:
Kalp hızı 75-100/dakika arasında .
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 4. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksini bulana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150-100-75-60-50-43 . İlk QRS kompleksi 6. ile 7. kalın çizgilerin arasına denk geliyor:
Kalp hızı 43-50/dakika arasında .
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 5. Yukarıdaki EKG, atriyal flutter hastasında intravenöz verilen Adenozin etkisinin başlangıcını gösteriyor.
Adenozin etkisi ile atriyoventriküler (AV) blok ortaya çıkıyor ve kalp hızı (ventrikül hızı) yavaşlıyor.
Adenozin etkisi ile kalp hızı (ventrikül hızı) yavaşlayınca flutter dalgaları net olarak görülüyor.
Ritm atriyal flutter.
Kalp hızı olarak kabul edilen ventrikül hızıdır (QRS hızı).
Atriyal hız (P dalga hızı) kalp hızı olarak kabul edilmez.
Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız
EKG 6. Yukarıdaki EKG, kronik böbrek yetmezliği, hipertansiyon ve KOAH hastalıkları olan 75 yaşındaki bir kadına aittir.
Bu EKG kaydedildiği sırada hastanın serum potasyum düzeyi 8.6 mmol/L ölçüldü (hiperkalemi).
Bu EKG, standart 25 mm/saniye hızında kaydedilmiş.
Hiperkalemide sivri ve yüksek T dalgaları sık görülür.
Bu EKG'de birçok derivasyonda QRS kompleksi ile T dalga yükseklikleri birbirine yakın. Bu nedenle
EKG cihazı QRS kompleksleri ile T dalgalarını ayrı birer QRS kompleksi gibi kabul ederek
her kalp atımını çift saymış ve 31/dakika olması gereken kalp hızını yanlışlıkla 62/dakika olarak rapor etmiş.
Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız
Kalbin 2 atriyumu ve 2 ventrikülü vardır. Bunların hızları (atım/dakika) farklı olabilir (atriyal fibrilasyon veya atriyal flutter'da olduğu gibi). Kalp hızı olarak kabul edilen ventrikül hızı (QRS hızı)'dır. Atriyum hızı (P dalga hızı) kalp hızı olarak kabul edilmez.
Eğer kalp ritmi düzenli ise: Kalp hızı =
1500 /
iki R dalgası arasındaki
küçük kare
sayısı (kayıt hızı 25 mm/saniye iken).
Eğer kalp ritmi düzenli ise: Kalp hızı =
300 /
iki R dalgası arasındaki
büyük kare
sayısı (kayıt hızı 25 mm/saniye iken).
Kolay saymak için kalın çizgi üzerine denk gelen bir QRS kompleksi seçilir ve daha sonra gelen QRS kompleksine varana kadar büyük kareler sırasıyla
300-150-100-75-60-43
şeklinde sayılır. İkinci QRS kompleksi hangi kalın çizgi üzerine denk gelirse kalp hızı bulunmuş olur. Eğer ikinci QRS kompleksi iki kalın çizgi arasına denk gelirse, kalp hızı bu iki kalın çizginin temsil ettiği aralıkta demektir.
Kalp ritmi düzensiz ise (atriyal fibrilasyon, değişken bloklu atriyal flutter, vs.) ancak ortalama kalp hızından bahsedilebilir. Bu gibi durumlarda 6 saniyelik kayıt (30 büyük kare) içindeki QRS kompleksleri sayılır ve bu sayı 10 ile çarpılarak yaklaşık olarak bir dakikadaki kalp hızı elde edilir.
Atriyal fibrilasyon gibi düzensiz kalp ritmi olan hastalar monitöre bağlı iken monitörde
gösterilen kalp hızının sürekli olarak değiştiği görülecektir. Bu durum monitörlerin iki R dalgası arasındaki mesafeyi ölçerek buradan kalp hızı tahmini yapmasına bağlıdır. Böyle bir hastada 90-150-112-86-126-146 gibi birbirlerinden çok farklı rakamların kalp hızı olarak peşisıra monitörde gösterilmesi atriyal fibrilasyon nedeniyle zaten beklenen bir durumdur.
EKG cihazının yazılımı bazen kalp hızını yanlış hesaplayabilir, şüpheniz varsa kendiniz hesaplayın. Özellikle QRS kompleksi ile T dalgasının yükseklikleri fazla ise EKG cihazı her ikisini de QRS kompleksi olarak algılayabilir ve kalp hızını gerçek değerinin iki katı şeklinde rapor edebilir.
EKG 1. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksine varana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150 . Kalp hızı 150 /dakika.
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 2. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksini bulana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150-100 . İlk QRS kompleksi üçüncü kalın çizginin üzerine denk geliyor: Kalp hızı 100 /dakika.
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 3. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksini bulana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150-100-75 . İlk QRS kompleksi 3. ile 4. kalın çizgilerin arasına denk geliyor:
Kalp hızı 75-100/dakika arasında .
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 4. Kalın çizginin üzerine gelen bir QRS kompleksi seçildikten sonra sağdaki ilk QRS kompleksini bulana kadar
kalın çizgiler sayılır: 300-150-100-75-60-50-43 . İlk QRS kompleksi 6. ile 7. kalın çizgilerin arasına denk geliyor:
Kalp hızı 43-50/dakika arasında .
Bu sayma yöntemi sadace EKG kayıt hızı 25 mm/saniye iken geçerlidir.
EKG 5. Yukarıdaki EKG, atriyal flutter hastasında intravenöz verilen Adenozin etkisinin başlangıcını gösteriyor.
Adenozin etkisi ile atriyoventriküler (AV) blok ortaya çıkıyor ve kalp hızı (ventrikül hızı) yavaşlıyor.
Adenozin etkisi ile kalp hızı (ventrikül hızı) yavaşlayınca flutter dalgaları net olarak görülüyor.
Ritm atriyal flutter.
Kalp hızı olarak kabul edilen ventrikül hızıdır (QRS hızı).
Atriyal hız (P dalga hızı) kalp hızı olarak kabul edilmez.
Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız
EKG 6. Yukarıdaki EKG, kronik böbrek yetmezliği, hipertansiyon ve KOAH hastalıkları olan 75 yaşındaki bir kadına aittir.
Bu EKG kaydedildiği sırada hastanın serum potasyum düzeyi 8.6 mmol/L ölçüldü (hiperkalemi).
Bu EKG, standart 25 mm/saniye hızında kaydedilmiş.
Hiperkalemide sivri ve yüksek T dalgaları sık görülür.
Bu EKG'de birçok derivasyonda QRS kompleksi ile T dalga yükseklikleri birbirine yakın. Bu nedenle
EKG cihazı QRS kompleksleri ile T dalgalarını ayrı birer QRS kompleksi gibi kabul ederek
her kalp atımını çift saymış ve 31/dakika olması gereken kalp hızını yanlışlıkla 62/dakika olarak rapor etmiş.
Daha detaylı EKG için buraya tıklayınız